Εκκολπώματα
Τα εκκολπώματα αποτελούν μια συχνή κλινική οντότητα, ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 50 ετών. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή προβλημάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
Τι είναι τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα είναι σακοειδείς προσεκβολές του παχέος εντέρου και εμφανίζονται στα αδύναμα σημεία του μυϊκού τοιχώματος. Συνήθως εντοπίζονται στο αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου, ιδίως στο σιγμοειδές. Σε γενικές γραμμές, εντοπίζονται σε περιοχές όπου το εντερικό τοίχωμα είναι πιο ευάλωτο, όπως τα σημεία διέλευσης αγγείων.
Εκκολπωμάτωση & Εκκολπωματίτιδα
Αν και οι όροι εκκολπωμάτωση και εκκολπωματίτιδα μοιάζουν, περιγράφουν διαφορετικές κλινικές καταστάσεις του παχέος εντέρου. Η εκκολπωμάτωση αναφέρεται στην παρουσία εκκολπωμάτων, χωρίς απαραίτητα την ύπαρξη συμπτωμάτων. Είναι συχνή σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τις περισσότερες φορές διαγιγνώσκεται τυχαία μέσω κολονοσκόπησης ή απεικονιστικών εξετάσεων.
Αντίθετα, η εκκολπωματίτιδα αποτελεί επιπλοκή της εκκολπωμάτωσης και περιλαμβάνει τη φλεγμονή ή/και μόλυνση ενός ή περισσότερων εκκολπωμάτων. Εκδηλώνεται με αιφνίδιο πόνο στην κοιλιακή χώρα (στο κάτω αριστερό τεταρτημόριο που βρίσκεται το Σιγμοειδές τμήμα του παχέος είναι πιο συχνή εντόπιση του, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και δεξιά), πυρετό και διαταραχές στις κενώσεις.
Μπορεί να είναι ήπια, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις να οδηγήσει σε αποστήματα ή περιτονίτιδα. Η διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία και η θεραπεία κυμαίνεται από συντηρητική αγωγή μέχρι χειρουργική επέμβαση.
Ποια είναι τα αίτια και οι προδιαθεσικοί παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή τους;
Τα αίτια εμφάνισης των εκκολπωμάτων παραμένουν εν μέρει ασαφή.
Ωστόσο, η πρόκλησή τους φαίνεται να σχετίζεται με τα παρακάτω αίτια:
- Αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του παχέος εντέρου: Η πίεση που ασκείται στο εσωτερικό του εντέρου, κυρίως λόγω δυσκοιλιότητας, θεωρείται βασικός μηχανισμός σχηματισμού εκκολπωμάτων.
- Εκφύλιση του εντερικού τοιχώματος: Με την πάροδο της ηλικίας, το τοίχωμα του παχέος εντέρου σταδιακά αποδυναμώνεται και χάνει την ελαστικότητά του. Αυτή η φθορά δημιουργεί ευάλωτα σημεία, διευκολύνοντας τη δημιουργία εκκολπωμάτων.
- Γενετική προδιάθεση: Η εμφάνιση εκκολπωμάτων φαίνεται να σχετίζεται και με κληρονομικούς παράγοντες, ιδιαίτερα όταν η πάθηση εκδηλώνεται σε άτομα νεαρής ηλικίας ή υπάρχει οικογενειακό ιστορικό εκκολπωμάτωσης.
Επίσης, μερικοί προδιαθεσικοί παράγοντες που έχει διαπιστωθεί ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ή επιπλοκών περιλαμβάνουν:
- Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών
- Παχυσαρκία
- Κάπνισμα
- Συστηματική κατανάλωση κόκκινου κρέατος
- Καθιστικός τρόπος ζωής
- Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D
- Χρήση φαρμάκων(π.χ. μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, κορτικοστεροειδή)
Με ποια συμπτώματα εμφανίζονται τα εκκολπώματα;
Όπως προαναφέρθηκε, η παρουσία εκκολπωμάτων είναι συνήθως ασυμπτωματική και διαγιγνώσκονται τυχαία στο πλαίσιο απεικονιστικού ελέγχου που πραγματοποιείται για διαφορετική κλινική ένδειξη.
Σε περιπτώσεις όμως που αναπτυχθεί εκκολπωματίτιδα, εμφανίζεται χαρακτηριστική συμπτωματολογία.
Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αιφνίδιο πόνο στην κοιλιακή χώρα (αριστερά ή και δεξιά ανάλογα με το που εντοπίζονται)
- Πυρετό
- Ναυτία και έμετο
- Διαταραχές στις κενώσεις (διάρροια ή δυσκοιλιότητα)
- Ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα
Η βαρύτητα της κλινικής εικόνας μπορεί να ποικίλει, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την άμεση ιατρική αξιολόγηση και τη σωστή διαγνωστική προσέγγιση.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση της εκκολπωματίτιδας στηρίζεται στον συνδυασμό κλινικών ευρημάτων, εργαστηριακών δεικτών και απεικονιστικών εξετάσεων.
Η αξιολόγηση ξεκινά με τη λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού και την κλινική εξέταση του ασθενούς. Ειδικότερα, φλεγμονώδης δραστηριότητα τεκμηριώνεται με εργαστηριακούς δείκτες, κυρίως με την ανίχνευση αυξημένων επιπέδων της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP).
Σε ύποπτα περιστατικά, η αξονική τομογραφία κοιλίας αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για τη διάγνωση και την εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου. Επίσης, σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το υπερηχογράφημα.
Η κολονοσκόπηση δεν ενδείκνυται στην οξεία φάση της εκκολπωματίτιδας, λόγω αυξημένου κινδύνου διάτρησης του εντέρου. Συνιστάται μετά την υποχώρηση της φλεγμονής, για τον αποκλεισμό άλλων παθολογικών καταστάσεων, όπως νεοπλασίες ή φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου.
Εκκολπώματα & Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της εκκολπωματίτιδας εξαρτάται από τη βαρύτητα του επεισοδίου και εξατομικεύεται βάσει της κλινικής εικόνας κάθε ασθενούς. Σε ήπιες περιπτώσεις, η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει:
- δίαιτα χαμηλού υπολείμματος.
- επαρκή ενυδάτωση.
- χορήγηση από του στόματος αντιβιοτικής αγωγής.
Σε περιστατικά σοβαρής ή επιπλεγμένης εκκολπωματίτιδας ενδείκνυται ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει χορήγηση ενδοφλέβιας αντιβιοτικής αγωγής, καθώς και χειρουργική παρέμβαση σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής ή επιδείνωσης της κλινικής εικόνας.
Σε περίπτωση που κριθεί αναγκαία η χειρουργική παρέμβαση, η λαπαροσκοπική κολεκτομή προτιμάται ως μέθοδος εκλογής.
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή χαρακτηρίζεται από σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως:
- Ελάχιστη επεμβατικότητα, με μικρές τομές και περιορισμένο τραυματισμό ιστών.
- Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος και λιγότερη ανάγκη για αναλγητικά.
- Ταχύτερη αποκατάσταση της εντερικής λειτουργίας.
- Συντομότερη διάρκεια νοσηλείας.
- Βελτιωμένο αισθητικό αποτέλεσμα, λόγω μικρού μεγέθους τομών.
- Γρηγορότερη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες.
Μέτρα πρόληψης
Για τη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης νέων εκκολπωμάτων ή υποτροπής των ήδη υπάρχοντων, συστήνονται τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
- Υιοθέτηση διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες, με έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης.
- Περιορισμός της κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
- Τακτική σωματική άσκηση, η οποία συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του εντέρου και στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.
- Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου.
Συμβουλευτείτε τον Γενικό Χειρουργό Δημήτριο Γιάλβαλη για τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση των εκκολπωμάτων. Ο ιατρός διαθέτει εκτενή εμπειρία σε χειρουργικές επεμβάσεις του γαστρεντερικού συστήματος, με αποδεδειγμένα υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.