Γενική Χειρουργική
Καρκίνος στομάχου
Ο καρκίνος του στομάχου είναι μια ασθένεια στην οποία καρκινικά κύτταρα, συνήθως του βλεννογόνου (90-95%) πολλαπλασιάζονται υπέρμετρα. Μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε μέρος του στομάχου και να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα μέσω:
- της ανάπτυξης του όγκου και το μέγεθός του στο τοίχωμα του στομάχου
- της κυκλοφορίας του αίματος
- του λεμφικού συστήματος
Καθώς μεγαλώνει, εισβάλλει βαθύτερα στο τοίχωμα του στομάχου έως και τον μυϊκό ή ορογόνο χιτώνα. Πιστεύεται ότι ο καρκίνος του στομάχου υπάρχει για αρκετά χρόνια προτού αναπτυχθεί.
Ωστόσο, για τους ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο στομάχου η θνησιμότητα μειώνεται κατά πολύ, ενώ οι πιθανότητες επιβίωσης και ο προσδόκιμος χρόνος ζωής είναι αυξημένα, καθώς πρόκειται για μία από τις μορφές καρκίνου που θεραπεύεται.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του στομάχου;
Ο καρκίνος του στομάχου είναι ένας από τους συχνότερους τύπους καρκίνου σε παγκόσμια κλίμακα. Με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, είναι πιο συχνός σε Ανατολική Ευρώπη, Λατινική Αμερική και Άπω Ανατολή. Ωστόσο, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες φαίνεται πως υπάρχει σημαντική πτώση στη Δυτική Ευρώπη, την Αυστραλία αλλά και τη Βόρειο Αμερική.
Σημειώνεται, επίσης, ότι ο συγκεκριμένος τύπος πλήττει περισσότερο τον ανδρικό πληθυσμό παρά τον γυναικείο και η συχνότητα είναι ακόμα μεγαλύτερη μετά τα 65 έτη.
Τέλος, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση συνδέεται με υψηλότερο ποσοστό καρκίνου του στομάχου.
Καρκίνος στομάχου: Ποιοι είναι οι τύποι του;
Πολλές προκαρκινικές αλλαγές που σπάνια προκαλούν συμπτώματα εμφανίζονται πριν αναπτυχθεί ο καρκίνος του στομάχου και αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του στομάχου εντοπίζονται σε μεταγενέστερα στάδια της νόσου, ενώ λίγοι διαγιγνώσκονται όταν ο όγκος βρίσκεται μόνο στον βλεννογόνο ή τον υποβλεννογόνιο, γνωστός ως πρώιμος γαστρικός καρκίνος.
Ο πιο κοινός καρκινικός όγκος (νεόπλασμα) του στομάχου είναι το αδενοκαρκίνωμα στομάχου (εντερικός ή διάχυτος καρκίνος στομάχου), το ποσοστό του οποίου αγγίζει το 95%.
Άλλοι λιγότερο συνήθεις τύποι καρκίνου του στομάχου είναι οι παρακάτω:
- Λέμφωμα: Τα γαστρικά λεμφώματα είναι συνήθως non-Hodgkin λεμφώματα. Το MALT λέμφωμα είναι ο πιο κοινός τύπος.
- Αδενοπλακώδες καρκίνωμα: Έχει χαρακτηριστικά τόσο αδενοκαρκινώματος, όσο και καρκινώματος πλακωδών κυττάρων και η πρόγνωση του τείνει να είναι λιγότερο ευνοϊκή.
- Στρωματικοί όγκοι: Οι στρωματικοί όγκοι του γαστρεντερικού (GIST) αφορούν τα ενδιάμεσα κύτταρα του Cajal. Αυτά είναι εξειδικευμένα κύτταρα με χαρακτηριστικά τόσο των λείων μυϊκών κυττάρων, όσο και των νευρικών κυττάρων. Τα GIST του στομάχου μπορεί να είναι κακοήθη ή καλοήθη.
- Νευροενδοκρινικοί όγκοι: Είναι αργά αναπτυσσόμενοι ή επιθετικοί, ενώ άλλοτε ονομάζονται και καρκινοειδείς όγκοι.
Ποια τα αίτια/οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του στομάχου;
Η ακριβής αιτία του καρκίνου του στομάχου δεν είναι γνωστή, αλλά υπάρχουν αρκετοί γνωστοί παράγοντες κινδύνου. Οι παράγοντες αυτοί αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου, με τη μόλυνση από το Helicobacterpylori (ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού) να αποτελεί τον σημαντικότερο από αυτούς.
Εκτός από τη λοίμωξη από Helicobacterpylori, μπορεί να ευθύνονται, περισσότερο ή λιγότερο και τα εξής:
- Χρόνια γαστρίτιδα
- Κακοήθης αναιμία (Biermer)
- Πολύποδες στομάχου
- Ηλικία >65 ετών
- Κάπνισμα
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου
- Κληρονομικές γενετικές παθήσεις (σ.Lynch, σ.Peutz-Jeghers,σ.Li-Fraumeni, FAP)
- Προηγούμενη επέμβαση στο στομάχι
- Ιός Epstein-Barr
- ΝόσοςMenetrier
- Έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία
- Εργασία στην βιομηχανία καουτσούκ
- Ομάδα αίματος Α
- Καπνιστά και επεξεργασμένα κρέατα
- Αλάτι και αλμυρά φαγητά
- Αλκοόλ
- Παχυσαρκία
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Επαγγελματική έκθεση σε μόλυβδο
- Αμίαντος
- Κυστική ίνωση
Αξίζει, επίσης, να επισημάνουμε ότι όσον αφορά τον καφέ, το τσάι και τους αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που δείχνουν ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων και του καρκίνου του στομάχου.
Καρκίνος στομάχου &Συμπτώματα
Ο καρκίνος στομάχου είναι πιθανό να προκαλέσει κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως κάθε ένα από τα συμπτώματα, που ακολουθούν, αποτελεί ασφαλή ένδειξη ύπαρξης καρκίνου στο στομάχι. Η έγκαιρη εξέταση από τον θεράποντα ιατρό σας θα μπορέσει να σας δώσει όλες τις απαντήσεις.
Επιγραμματικά, κάποια από τα συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου είναι τα εξής:
- Δυσπεψία, καούρα
- Κοιλιακός πόνος ή ασαφής κοιλιακή δυσφορία
- Ναυτία και έμετος
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- Οίδημα στομάχου ή αίσθηση πληρότητας μετά το φαγητό
- Απώλεια της όρεξης με απώλεια βάρους
- Αδυναμία, κόπωση
- Αιμορραγία στο έμετο ή στα κόπρανα (μέλαινα κένωση)
- Αναιμία
- Ίκτερος
- Μετάσταση στην ωοθήκη (όγκος Krukenberg)
- Παρουσία υγρού στην κοιλιακή χώρα (ασκίτης)
Ο καρκίνος του στομάχου ενδέχεται να μην προκαλέσει σημεία ή συμπτώματα στα πρώτα στάδια, επειδή ο όγκος είναι μικρός. Επίσης, η κοιλιακή χώρα και το στομάχι είναι μεγάλες δομές, οπότε ένας όγκος μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα.
Κλινικά στάδια του στομαχικού καρκίνου
Η αξονική τομογραφία μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό τη σταδιοποίηση του γαστρικού καρκίνου. Τα κλινικά στάδια του στομαχικού καρκίνου περιγράφονται συνοπτικά ως εξής:
- Μηδενικό στάδιο: Περιορισμός στο βλεννογόνο του στομάχου.
- 1ο στάδιο: Διείσδυση στο 2ο ή 3ο στρώμα του στομάχου ή στο 2ο στρώμα και στους κοντινούς λεμφαδένες.
- 2ο στάδιο: Διείσδυση στο 2ο στρώμα και σε πιο απομακρυσμένους λεμφαδένες ή στο 3ο στρώμα και μόνο σε κοντινούς λεμφαδένες ή και στα 4 στρώματα αλλά όχι στους λεμφαδένες.
- 3ο στάδιο: Διείσδυση στο 3ο στρώμα και σε πιο απομακρυσμένους λεμφαδένες ή διείσδυση στο 4ο στρώμα και σε κοντινούς ιστούς ή σε κοντινούς ή σε πιο απομακρυσμένους λεμφαδένες.
- 4ο/τελικό στάδιο: Εξάπλωση σε κοντινούς ιστούς και πιο απομακρυσμένους λεμφαδένες ή μεταστάσεις σε άλλα όργανα.
Καρκίνος στομάχου & Βαθμός κακοήθειας
Ο καρκίνος βαθμολογείται και ταξινομείται με βάση την εμφάνιση των καρκινικών κυττάρων κάτω από το μικροσκόπιο. Ο βαθμός που τους δίνεται αντικατοπτρίζουν την ταχύτητα με την οποία θα αναπτυχθούν και έχουμε:
- Βαθμό κακοήθειας 1 (καλής διαφοροποίησης)
- Βαθμό κακοήθειας 2 (μέτριας διαφοροποίησης)
- Βαθμό κακοήθειας 3 (χαμηλής διαφοροποίησης)
Πώς μπορείτε να διαγνώσετε τον καρκίνο του στομάχου;
Η διαδικασία της διάγνωσης περιλαμβάνει μελέτη ιατρικού ιστορικού από τον θεράποντα ιατρό σας, ο οποίος θα διενεργήσει και την απαραίτητη φυσική εξέταση. Στη συνέχεια, θα σας συστήσει μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων όπως:
- Εξετάσεις Αίματος
- Ειδικό τεστ αίματος στα κοπράνων (Fecal Occult blood test)
- Ενδοσκόπηση
- Βιοψία “ύποπτου” δείγματος ιστού του στομάχου για έλεγχο για καρκίνο
- Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα
- Αξονική Τομογραφία, συνήθως για προεγχειρητική σταδιοποίηση
- Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις και PET scan
Σημειώνεται πως τα περισσότερα περιστατικά στις δυτικές χώρες διαγιγνώσκονται όταν η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο!
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του στομάχου;
Όπως τονίσαμε και στην αρχή, ο καρκίνος του στομάχου είναι ιάσιμος, με τη χειρουργική επέμβαση να αποτελεί την πιο ενδεδειγμένη θεραπεία, καθώς ανιχνεύεται συχνότερα στα μεταγενέστερα στάδια. Ο καρκίνος του στομάχου αντιμετωπίζεται με βάση:
- τη θέση
- το μέγεθος
- το στάδιο
- την έκταση της νόσου
Η γαστρεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ο καρκίνος του στομάχου.
Σημειώνεται εδώ πως, με τη ραγδαία εξέλιξη στο πεδίο της Χειρουργικής, η επέμβαση πλέον μπορεί να πραγματοποιείται και με τη μέθοδο της ρομποτικής χειρουργικής.
Οι τύποι της χειρουργικής επέμβασης, λοιπόν, είναι τρεις:
- Ενδοσκοπική εκτομή βλεννογόνου: Αυτή η χειρουργική επέμβαση γίνεται γενικά σε πολύ αρχικά στάδια, όπου ο όγκος αφαιρείται μέσω ενός ενδοσκοπίου.
- Υφολική γαστρεκτομή: Είναι η αφαίρεση του κάτω μέρους του στομάχου μαζί με τον όγκο, αφήνοντας το υπόλοιπο άνω τμήμα του (προς τον οισοφάγο) ανέπαφο και συνδέοντάς το με το λεπτό έντερο.
- Ολική γαστρεκτομή: Στην ολική γαστρεκτομή έχουμε ολόκληρη αφαίρεση στομάχου. Συχνά περιλαμβάνει και την αφαίρεση των κοντινών λεμφαδένων. Σε αυτή την περίπτωση ο οισοφάγος συνδέεται απευθείας με το λεπτό έντερο.
Με τα αποτελέσματα της παθολογοανατομικής εξέτασης γίνεται η ταξινόμηση του γαστρικού καρκίνου ανάλογα με:
- την εξάπλωση του όγκου
- του αριθμού λεμφαδένων
- των απομακρυσμένων μεταστάσεών (TNM) του
- τη σταδιοποίησή του
Επικοινωνήστε με το ιατρείο του γενικού χειρουργού Δρ. Δημήτρη Γιάλβαλη για να πάρετε τις απαραίτητες πληροφορίες. Ενημερωθείτε για τις πιθανές επιπλοκές, τη διατροφή/σίτιση μετά από το χειρουργείο στο στομάχι, συνολικά την ανάρρωση μετά από μια τέτοια επέμβαση, το κόστος και όλες τις σχετικές λεπτομέρειες. Ο Γενικός Χειρουργός Δημήτρης Γιάλβαλης έχει εξειδικευτεί στην ελάχιστα επεμβατική και ρομποτική χειρουργική και έχει αντιμετωπίσει μια πληθώρα περιστατικών καρκίνου στομάχου. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας για να μάθετε όσα σας ενδιαφέρουν για τον καρκίνο στομάχου και τη μετεγχειρητική πορεία μετά το χειρουργείο.