Πολύποδες στομάχου ή γαστρικοί πολύποδες

Ο πολύποδας στομάχου ή γαστρικός πολύποδας είναι σπάνιος και τον βρίσκουμε σε λιγότερο από 6% των ασθενών που υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση.

Τί είναι οι γαστρικοί πολύποδες;

Οι γαστρικοί πολύποδες είναι ουσιαστικά συναθροίσεις κυττάρων που έχουν πολλαπλασιαστεί και δημιουργούν μια μάζα που προεξέχει από τον φυσιολογικό βλεννογόνο του στομάχου. Υπάρχουν 2 συνήθεις τύποι, με τον έναν να κρέμεται και να ονομάζεται έμισχος και τον δεύτερο να είναι επίπεδος και να μεγαλώνει επιφανειακά φτιάχνοντας ιστό γύρω του.

Σε ποσοστό 70-90% είναι καλοήθεις, αλλά υπάρχουν και κάποιοι τύποι πολυπόδων οι οποίοι έχουν πιθανότητα να μετατραπούν σε καρκίνο. Αυτό εξαρτάται από τη θέση τους, από την αιτία που τους δημιούργησε και από το χρονικό διάστημα που βρίσκονται εκεί. Οι γαστρικοί πολύποδες ανάλογα με τον χαρακτήρα τους χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες, τους καλοήθεις και τους κακοήθεις, ενώ οι πιο συνήθεις τύποι είναι οι υπερπλαστικοί πολύποδες, οι πολύποδες των αδένων του πυθμένα και το αδένωμα.

Καλοήθεις Πολύποδες

  • Υπερπλαστικοί πολύποδες: Aντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ όλων των διαγνωσμένων πολυπόδων στομάχου. Οι υπερπλαστικοί πολύποδες είναι συνήθως μικρότεροι από 1εκ, αλλά μπορούν να αυξηθούν πολύ περισσότερο. Αυτοί εξελίσσονται σε καρκίνο σε λιγότερο από 3% των περιπτώσεων. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου είναι μεγαλύτερος σε πολύποδες > 2εκ. Η εμφάνισή τους σχετίζεται ισχυρά με χρόνια φλεγμονή όπως χρόνια γαστρίτιδα, γαστρίτιδα από H.Pylori, χημική γαστρίτιδα και ατροφική αυτοάνοση γαστρίτιδα. Πρέπει να αφαιρούνται και να γίνεται εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού με αντιβιοτικά όταν το τεστ βρεθεί θετικό.
  • Πολύποδες των αδένων του πυθμένα: Αυτοί οι πολύποδες, που βρίσκονται στο άνω τμήμα του στομάχου (πυθμένα), είναι συνήθως πολλαπλοί (>10) και εμφανίζονται πιο συχνά από ό,τι πιστεύαμε κάποτε. Είναι λιγότερο ανησυχητικοί επειδή δεν μετατρέπονται σε καρκίνο, εκτός από σπάνια περιστατικά (σε άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο οικογενούς αδενωματώδους πολυποδίασης-FAP). Επίσης, έχουν συσχετιστεί με τη μακροχρόνια χρήση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων ή είναι σποραδικοί. Χρειάζονται συνήθως μόνο βιοψία ή, υπό συνθήκες, ολική αφαίρεση (>1εκ).
  • Φλεγμονώδεις ινώδεις πολύποδες
  • Αμαρτοματοειδείς πολύποδες
  • Πολύποδες από ετερότοπο ιστό (συνήθως παγκρεατικό ή του δωδεκαδάκτυλου)

Κακοήθεις Πολύποδες

  • Αδένωμα: Αποτελούν μόνο περίπου το 10% των πολυπόδων στομάχου, αλλά προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία για την υγεία, καθώς μπορούν να μετατραπούν σε γαστρικό καρκίνο, ειδικά όταν μεγαλώνουν >2 εκ. Βρίσκονται παντού στο στομάχι, είναι μονήρη και είναι συχνότεροι σε άτομα με ατροφική γαστρίτιδα ή εντερική μεταπλασία. Τα αδενώματα πρέπει να αφαιρούνται συνήθως με ενδοσκόπηση, παρόλο που η χειρουργική επέμβαση είναι μερικές φορές απαραίτητη και οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται στενά.
  • Πολυποειδές καρκίνωμα
  • Πολυποειδής ενδοκρινικός όγκος (Carcinoid)
  • Πολυποειδής μεσεγχυματικός όγκος (GIST)
  • Λέμφωμα εκ του λεμφικού ιστού του βλεννογόνου (MALT lymphoma)

Αίτια / Παράγοντες κινδύνου

Οι πιο συχνές αιτίες των πολύποδων του στομάχου είναι:

  • Χρόνια φλεγμονή του στομάχου: Η γνωστή χρόνια γαστρίτιδα που συνήθως οφείλεται σε μόλυνση από βακτήρια του Η. Pylori, τα οποία ανευρίσκονται στο 45% των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με υπερπλαστικούς πολύποδες. Μια άλλη αιτία χρόνιας γαστρίτιδας είναι μια αυτοάνοση αντίδραση, στην οποία καταστρέφεται μια πρωτεΐνη των κυττάρων του στομάχου που απαιτείται για την απορρόφηση της βιταμίνης Β-12. Έτσι, προκαλείται η κακοήθης αναιμία του Biermer, που οδηγεί σε ανεπάρκεια της Βιταμίνης Β-12.
  • Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP): Αυτό το σπάνιοκληρονομικό σύνδρομο προκαλεί γαστρικούς πολύποδες, που είναι οι λεγόμενοι «κυστικοί», αλλά και αδενώματα.
  • Συχνή χρήση ορισμένων φαρμάκων για το στομάχι: Γαστρικοί πολύποδες εμφανίζονται σε άτομα που κάνουν χρόνια χρήση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων π.χ. για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
  • Ηλικία: Οι πολύποδες του στομάχου είναι πιο συνηθισμένοι μεταξύ των ατόμων της μέσης και προχωρημένης ηλικίας.

Συμπτώματα που οφειλονται σε πολύποδες

Οι πολύποδες του στομάχου συνήθως δεν προκαλούν σημεία ή συμπτώματα. Αλλά, καθώς ο πολύποδας μεγαλώνει, μπορούν να αναπτυχθούν έλκη στην επιφάνειά του ή σπάνια να προκληθεί απόφραξη. Τα σημεία και τα συμπτώματα των πολυπόδων του στομάχου περιλαμβάνουν:

  • πόνο ή ευαισθησία όταν πιέζετε την κοιλιά
  • ναυτία
  • αίμα στα κόπρανα
  • αναιμία

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό

Αναφέρθηκε προηγουμένως πως ίσως δεν υπάρξει κάποια ένδειξη γαστρικού πολύποδα, παρά μόνον όταν αυτός αρχίσει να μεγαλώνει. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, με την εμφάνιση κάποιου ή κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα να απευθυνθείτε στον γαστρεντερολόγο. Η έγκαιρη διάγνωση, και κατ’ επέκταση θεραπεία, ενός πολύποδα στο στομάχι θα ελαχιστοποιήσει αυτόματα την πιθανότητα πρόκλησης σοβαρότερων παθήσεων, όπως ο καρκίνος.

Διάγνωση

Οι τρόποι που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση των πολυπόδων του στομάχου περιλαμβάνουν:

  • Ενδοσκόπηση για να εξετάσουμε το εσωτερικό του στομάχου με κάμερα
  • Αφαίρεση του πολύποδα ή βιοψία κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης για να αναλυθεί στο εργαστήριο

Θεραπεία για πολύποδες

Η πιο κοινή θεραπεία για τους πολύποδες είναι η αφαίρεσή τους ενδοσκοπικά και κατόπιν η βιοψία τους.

  1. Εάν στην βιοψία υπάρχει χρόνια γαστρίτιδα που οφείλεται στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, συστήνεται αντιβιοτική θεραπεία για αρκετές εβδομάδες. Μετά το τέλος της θεραπείας, ελέγχουμε εάν έχει επιτευχθεί εκρίζωση του μικροβίου με ένα ειδικό τεστ αναπνοής (urea breath test).
  2. Στην περίπτωση που ο γαστρικός πολύποδας έχει εξελιχθεί σε γαστρικό καρκίνο, θα κριθεί ανάλογα με την έκταση του βάθους της βλάβης στα τοιχώματα του στομάχου και από τον λοιπό απεικονιστικό έλεγχο, εάν θα πραγματοποιηθεί ενδοσκοπική αφαίρεση με σύγχρονες μεθόδους από εξειδικευμένους γαστρεντερολόγους (ESD, EMR) ή εάν θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση δηλαδή γαστρεκτομή, η οποία γίνεται ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, ανάλογα με την περίπτωση.

Ενημερωθείτε από τον γενικό χειρουργό Δρ. Δημήτρη Γιάλβαλη σχετικά με τις σύγχρονες τεχνικές γαστρεκτομής, όταν κριθεί απαραίτητο για την αποτελεσματική θεραπεία καρκινικών γαστρικών πολυπόδων.

Οι καλοήθεις πολύποδες είναι:

  • Υπερπλαστικοί πολύποδες
  • Πολύποδες των αδένων του πυθμένα
  • Φλεγμονώδεις ινώδεις πολύποδες
  • Αμαρτοματοειδείς πολύποδες
  • Πολύποδες από ετερότοπο ιστό

Οι κακοήθεις πολύποδες είναι οι κάτωθι:

  • Αδένωμα
  • Πολυποειδές καρκίνωμα
  • Πολυποειδής ενδοκρινικός όγκος (Carcinoid)
  • Πολυποειδής μεσεγχυματικός όγκος (GIST)
  • Λέμφωμα εκ του λεμφικού ιστού του βλεννογόνου (MALT lymphoma)

Η πιο συχνή αιτία εμφάνισης γαστρικών πολυπόδων είναι η χρόνια φλεγμονή του στομάχου που προκαλείται από βακτήρια H.Pylori. Μερικές ακόμη αιτίες είναι οι παρακάτω:

  • Μέση και προχωρημένη ηλικία
  • Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP)
  • Συχνή χορήγηση φαρμάκων για το στομάχι (π.χ. φάρμακα που χρησιμοποιούνται για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση)

Συνήθως δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Όμως, όσο μεγαλώνουν σε μέγεθος οι πολύποδες στομάχου εμφανίζουν συμπτώματα όπως:

  • Έλκη στην επιφάνεια του στομάχου
  • Πόνος ή ευαισθησία κατά την πίεση της κοιλιάς
  • Ναυτία
  • Αίμα στα κόπρανα
  • Αναιμία

Η διάγνωση των πολυπόδων πραγματοποιείται με τη διαγνωστική εξέταση της γαστροσκόπησης. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ενδέχεται να αφαιρεθεί ο πολύποδας και στη συνέχεια αποστέλλεται για βιοψία.

Η θεραπεία των γαστρικών πολυπόδων εξαρτάται από το είδος του πολύποδα. Μερικοί πολύποδες δεν χρήζουν θεραπείας. Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι πολύποδες χρήζουν άμεσης αφαίρεσης και στη συνέχεια αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση, τα αποτελέσματα της οποίας θα καθορίσουν, εάν ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε θεραπεία άλλου είδους.

Επικοινωνήστε μαζί μας για το δικό σας περιστατικό