Χειρουργική Ενδοκρινών Αδένων
Ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου
Η αφαίρεση λεμφαδένων από τον λαιμό περιλαμβάνεται στη χειρουργική ενδοκρινών αδένων. Πρόκειται για την αφαίρεση των λεμφαδένων και του λίπους από το κεντρικό ή τα πλάγια τμήματα του λαιμού (τραχήλου), όταν έχει διαγνωστεί ή υπάρχει ισχυρότατη υποψία ότι περιέχουν μεταστατικές κακοήθεις εστίες, από πρωτοπαθή καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα. Οι υποτροπές του καρκίνου θυρεοειδούς ελαχιστοποιούνται, όσο πιο μικρό είναι το επί τοις εκατό υπόλειμμα του θυρεοειδικού ιστού στον τράχηλο.
Τι είναι ο ριζικός καθαρισμός τραχήλου και πότε είναι απαραίτητος;
Ο ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου αποτελεί την ογκολογική επέμβαση εκλογής, για την εγχείρηση καρκίνου θυρεοειδή. Στην περίπτωση που σημειωθεί διασπορά των νεοπλασματικών κυττάρων σε κοντινούς προς τον θυρεοειδή αδένα λεμφαδένες (κεντρικούς) ή σε πιο απομακρυσμένους του τραχήλου (πλάγιους λεμφαδένες) κρίνεται απαραίτητη η επέμβαση αφαίρεσης/καθαρισμού των λεμφαδένων.
Αυτός γίνεται σε συνδυασμό με ολική θυρεοειδεκτομή ή και μεμονωμένα όπως σε περιπτώσεις υποτροπής της νόσου. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί πως κάθε λεμφαδένας που θα αφαιρεθεί δεν είναι απαραίτητο ότι είναι καρκινικός. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως με την αφαίρεση φυσιολογικών λεμφαδένων δεν σημειώνονται επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.
Τύποι επεμβάσεων του λεμφαδενικού καθαρισμού του τραχήλου
Ο λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου διακρίνεται σε:
α. Kεντρικό λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου (επίπεδο VI)
Ο λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου ουσιαστικά πρόκειται για επέμβαση ολικής θυρεοειδεκτομής. Επιπρόσθετα με την εκτομή του θυρεοειδούς αδένα, πραγματοποιείται εκτομή όλου του κυτταρολιπώδους ιστού (λεμφαδένων) του κεντρικού διαμερίσματος (επίπεδο VI). Ανατομικά, η περιοχή ορίζεται από τις δύο καρωτίδες αρτηρίες δεξιά και αριστερά, κάτω από την ανώνυμη αρτηρία και πάνω το υοειδές οστούν.
Ο λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου περιλαμβάνει την εκτομή των προτραχειακών, προλαρυγγικών και παρατραχειακών λεμφαδένων.
Στόχος φυσικά είναι η επίτευξη του καλύτερου ογκολογικού αποτελέσματος, αλλά ταυτόχρονα η διατήρηση βασικών δομών, όπως το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο και οι παραθυρεοειδείς αδένες.
β. Πλάγιο τροποποιημένο ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου
Πρόκειται για τον καθαρισμό των λεμφαδένων αμφοτέρων των πλαγίων τραχηλικών χωρών. Γίνεται συμπληρωματικά ή και μεμονωμένα (σε κάποιες περιπτώσεις υποτροπών καρκίνου) με τον κεντρικό λεμφαδενικό καθαρισμό, με την εκτομή του κυτταρολιπώδους ιστού στα δύο πλάγια διαμερίσματα του τραχήλου (επίπεδα II – V).
Αναλυτικά περιλαμβάνει τα παρακάτω επίπεδα:
Επίπεδο II
Άνω τρίτο των σφαγιτιδικών λεμφαδένων από το υοειδές οστό μέχρι την βάση του κρανίου (στυλοειδής απόφυση).Περιλαμβάνονται όλοι οι λεμφαδένες που εντοπίζονται μπροστά (IIA) και πίσω (IIB) από το παραπληρωματικό νεύρο.
Επίπεδο III
Μέσω τρίτο των σφαγιτιδικών λεμφαδένων, που εντοπίζονται ανάμεσα στον κρικοειδή χόνδρο και το υοειδές οστό.
Επίπεδο IV
Κάτω τρίτο των σφαγιτιδικών λεμφαδένων, που εντοπίζονται ανάμεσα στην κλείδα και τον κρικοειδή χόνδρο.
Επίπεδο V
Λεμφαδένες οπίσθιου τραχηλικού τριγώνου, που εντοπίζονται πίσω από τον στερνοκλειδομαστοειδή μύ, περιλαμβάνοντας τους λεμφαδένες του παραπληρωματικού νεύρου και πάνω από τον κρικοειδή χόνδρο (VA) καθώς και τους υπερκλείδιους, εγκάρσιους τραχηλικούς και κάτω από τον κρικοειδή χόνδρο (VB).
Πρόκειται για εξαιρετικά λεπτό χειρουργείο, που πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς. Η συνεχής διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση σε αυτές τις επεμβάσεις είναι ο ακρογωνιαίος λίθος, για την ασφαλή και ανεπίπλεκτη έκβαση τους.
Σύγχρονες τεχνικές και χειρουργικός εξοπλισμός που εξασφαλίζει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Πέρα από τη συμβολή ενός έμπειρου χειρουργού με εξειδίκευση, για την οποία θα κάνουμε λόγο στη συνέχεια, η σύγχρονη χειρουργική των ενδοκρινών αδένων παρέχει τον καλύτερο δυνατό εξοπλισμό για εξαιρετικά μετεγχειρητικά αποτελέσματα.
Η μικροεπεμβατική τεχνική μπορεί να δώσει το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα, χωρίς να επηρεάζεται η ριζικότητα της επέμβασης.
Το ψαλίδι υπερήχων αποτελεί μία εναλλακτική επιλογή, που συγκριτικά με το «παραδοσιακό» νυστέρι μπορεί να πετύχει, την επιτάγχυνση της επέμβασης και την ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου λόγω του μικρότερου βαθμού τραύματος και χειρισμών, ενώ είναι απολύτως απαραίτητο στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές θυρεοειδεκτομής και λεμφαδενικού καθαρισμού.
Η επανάσταση που έχει φέρει η χρήση νευροδιεγέρτη στην ενδοκρινική χειρουργική και όχι μόνο, βοηθά τον χειρουργό στην προστασία των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων, διασφαλίζοντας τη λειτουργία της ομιλίας του ασθενούς. Η κινητικότητα των φωνητικών χορδών μπορεί επίσης, να παρακολουθείται και μέσω του βιντεοσκοπικού monitoring, ενώ τέλος, οι απαραίτητοι μεγεθυντικοί φακοί ακριβείας και ο λοιπός χειρουργικός εξοπλισμός στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού εξασφαλίζουν ένα άρτιο χειρουργικό αποτέλεσμα.
Ποιες είναι οι βασικές εξετάσεις για τους λεμφαδένες;
Οι λεμφαδένες οφείλουν, κατ’ αρχάς, να εντοπιστούν και να χαρτογραφηθούν προεγχειρητικά με υπέρηχο τραχήλου και, εάν είναι ύποπτοι, γίνεται επιβεβαίωση με παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA).
Δεδομένου ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων καρκινικής διήθησης των λεμφαδένων, οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν κάποιο προειδοποιητικό σύμπτωμα, οι διαγνωστικές εξετάσεις είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να εξαχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες. Με αυτόν τον τρόπο ο σχεδιασμός της επέμβασης γίνεται με ορθότητα και εξασφαλίζεται η ριζικότητα και η αποτελεσματικότητά της, αποφεύγοντας αποτυχίες ή μελλοντικές υποτροπές που ενδέχεται να οδηγήσουν σε επανεπέμβαση.
Γιατί είναι σημαντική η εξειδίκευση του χειρουργού στους ενδοκρινείς αδένες;
Είναι πολύ σημαντικό οι επεμβάσεις τέτοιου τύπου να πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους χειρουργούς, όπως δείχνουν πολλές διεθνείς μελέτες. Ο ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου όταν γίνεται από έναν ειδικό χειρουργό στους ενδοκρινείς αδένες, όπως είναι ο Κος Γιάλβαλης, μπορεί να δώσει τα καλύτερα μετεγχειρητικά αποτελέσματα. Το πιο σημαντικό είναι η εξασφάλιση, μιας άρτιας και ριζικής επέμβασης, με αποτέλεσμα μικρό καρκινικό υπόλειμμα (0-3%), που πρακτικά σημαίνει ίαση για τον ασθενή. Πέραν αυτού, επιπλέον εφαρμόζει πρωτοποριακές μεθόδους με σκοπό τη γρήγορη ανάρρωση και τον εκμηδενισμό της όποιας πιθανότητας επιπλοκών.
Πολυπλοκότητα επέμβασης
Η συγκεκριμένη επέμβαση χαρακτηρίζεται ως μία από τις πολύ δύσκολες και απαιτητικές στον τράχηλο επεμβάσεις. Οι λεμφαδένες που καλείται να αφαιρέσει ο χειρουργός με απόλυτη ακρίβεια βρίσκονται μαζί με πολύ σημαντικές ανατομικές δομές, που είναι δύσκολο να διαχωριστούν.
Γι’ αυτό και βασική προϋπόθεση, εκ μέρους του χειρουργού, είναι να γίνει αναγνώριση, ανατομικός διαχωρισμός και, κυρίως, διαφύλαξη διαφόρων σημαντικών δομών του τραχήλου, μέσα από λεπτούς χειρουργικούς χειρισμούς.
Μερικές από τις πολύτιμες αυτές δομές είναι οι εξής:
- κοινές, έσω και έξω καρωτίδες
- έσω σφαγίτιδες (οι οποίες σε περίπτωση διήθησης, επίσης, αφαιρούνται)
- μείζων θωρακικός πόρος αριστερά και ελάσσων δεξιά
- σημαντικά νεύρα, όπως πνευμονογαστρικό, φρενικό, υπογλώσσιο, βραχιόνιο πλέγμα, αυχενικό πλέγμα και παραπληρωματικό
Πιθανές επιπλοκές
Μερικές από τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν, αλλά ελαχιστοποιούνται όταν η επέμβαση γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό είναι οι εξής:
- Κάκωση νεύρων που, ανάλογα με τη θέση και το είδος, μπορεί να προκαλέσει ποικίλες επιπτώσεις στους ασθενείς και με διαφορετική κάθε φορά βαρύτητα.
- Κάκωση λεμφαγγειακών στελεχών με δημιουργία λεμφικού συριγγίου (σπάνια). Όταν αποτύχει η συντηρητική της αντιμετώπιση (με δίαιτα), πραγματοποιείται επανεπέμβαση με στόχο την απολίνωση του τρωθέντος λεμφαγγειακού στελέχους.
- Κάκωση (ισχαιμία) παραθυρεοειδών αδένων, η οποία είναι συχνή αλλά συνήθως παροδική και χρειάζεται χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D στον ασθενή, μέχρι να ομαλοποιηθεί η λειτουργία τους.
Διάρκεια επέμβασης και άλλες σημαντικές πληροφορίες για την επέμβαση
Η διάρκεια της επέμβασης είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς εξαρτάται πάντα από την έκταση της νόσου συνδυαστικά και με τις ενδεχόμενες δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν σε κάθε περιστατικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις το χειρουργείο διαρκεί τουλάχιστον 3 ώρες ή και περισσότερο. Αναφορικά με τον κατάλληλο τύπο αναισθησίας, πρέπει να έχετε υπόψη πως διενεργείται γενική αναισθησία η οποία είναι απολύτως ασφαλής για τον ασθενή.
Η τομή είναι αρκετά μεγάλη, ώστε ο χειρουργός να έχει καλή εικόνα και πρόσβαση στους λεμφαδένες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως το αισθητικό αποτέλεσμα δεν είναι υψηλό. Όταν η επέμβαση πραγματοποιείται από έναν έμπειρο και καταρτισμένο χειρουργό και, επιπλέον, η μετεγχειρητική φροντίδα γίνεται σύμφωνα με τις υποδείξεις του χειρουργού, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για ενδεχόμενη αντιαισθητική ουλή.
Μετά το χειρουργείο
Ένα συχνό ερώτημα των ασθενών που πρόκειται να υποβληθούν σε ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου σχετίζεται, όπως είναι φυσικό, με τη μετεγχειρητική φάση. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως μετά την επέμβαση ο ασθενής μπορεί να μιλήσει κανονικά και να τρώει ελαφριά γεύματα, ενώ την ίδια κιόλας μέρα θα είναι σε θέση να κινητοποιηθεί.
Ίσως χρειαστεί για λίγο η λήψη παρακεταμόλης, αν και ο μετεγχειρητικός πόνος συνήθως δεν το απαιτεί. Όσον αφορά τη διάρκεια της απαραίτητης νοσηλείας, αυτή στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ξεπερνά τις δύο ημέρες.
Τέλος, ως προς τον χρόνο ανάρρωσης, την επιστροφή στην εργασία και τις λοιπές δραστηριότητες, είναι σημαντικό για τον ασθενή να γνωρίζει πως θα μπορέσει σύντομα να επανέλθει στους κανονικούς του ρυθμούς. Ωστόσο, ο ακριβής χρόνος που θα χρειαστεί κάθε ασθενής θα καθοριστεί από την έκβαση της επέμβασης και τη μετεγχειρητική του πορεία.
Επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων Κο Γιάλβαλη για να πάρετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη χειρουργική επέμβαση για τον ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου.