Θυρεοειδής

Ο θυρεοειδής αδένας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αδένες του ανθρώπινου σώματος. Είναι αρκετά πολύπλοκος και η παραμικρή δυσλειτουργία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές διαταραχές. Η κατανόηση της σημασίας του και η έγκαιρη αναγνώριση πιθανών προβλημάτων είναι βαρύνουσας σημασίας για τη συνολική υγεία του οργανισμού.  

Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Ο θυρεοειδής είναι ο μεγαλύτερος αδένας του ενδοκρινικού συστήματος. Εντοπίζεται ακριβώς κάτω από τον λάρυγγα, στο πρόσθιο μέρος του τραχήλου. Το βάρος του κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 20 και 25 γραμμαρίων. Η δομή του αποτελείται από δύο λοβούς – τον δεξιό και τον αριστερό – που συνδέονται μεταξύ τους μέσω μιας στενής γέφυρας ιστού, γνωστής ως ισθμός. Οι λοβοί δεν είναι απόλυτα συμμετρικοί, καθώς κατά κανόνα ο δεξιός λοβός εμφανίζεται μεγαλύτερος από τον αριστερό.

Εκτός από τον θυρεοειδή αδένα τα βασικά όργανα και αδένες του ενδοκρινικού συστήματος περιλαμβάνουν:

• τον υποθάλαμο
• την υπόφυση
• τους παραθυρεοειδείς αδένες
• τα επινεφρίδια
• την επίφυση
• το πάγκρεας
• τις ωοθήκες
• τους όρχεις

Πώς λειτουργεί και ποιος ο ρόλος του στο ανθρώπινο σώμα;

Ο θυρεοειδής αδένας παίζει θεμελιώδη ρόλο στη ρύθμιση βασικών λειτουργιών του οργανισμού μέσω της παραγωγής και έκκρισης ορμονών. Πιο συγκεκριμένα, παράγει τρεις βασικές ορμόνες: τη θυροξίνη (Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και την καλσιτονίνη.

 Η Τ3 και η Τ4 είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη και την ωρίμανση όλων των κυττάρων του σώματος και τη ρύθμιση του μεταβολισμού. Αυτές οι ορμόνες επηρεάζουν σχεδόν κάθε όργανο, ρυθμίζοντας τη θερμοκρασία του σώματος, τον καρδιακό ρυθμό, την κατανάλωση ενέργειας κ.ά.

Η καλσιτονίνη, από την άλλη πλευρά, συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας του ασβεστίου στο αίμα.  Επομένως, η  σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς είναι απαραίτητη για την ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία του οργανισμού.

Θυρεοειδής αδένας: Ποιες είναι οι παθήσεις που εκδηλώνει και πώς ταξινομούνται;

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς ταξινομούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τις λειτουργικές και τις μορφολογικές.

Οι μορφολογικές αφορούν κυρίως αλλαγές στο μέγεθος ή τη δομή του αδένα χωρίς να επηρεάζεται απαραίτητα η λειτουργία του. Από την άλλη, οι λειτουργικές διαταραχές σχετίζονται με την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Εκτιμάται ότι περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κάποια πάθηση του θυρεοειδούς.

Οι λειτουργικές διαταραχές αφορούν την ποσότητα των ορμονών που παράγει ο θυρεοειδής:

• Υπερθυρεοειδισμός: Υπερβολική παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η κατάσταση αυτή προκαλεί απώλεια βάρους, ταχυκαρδία, τρόμο χεριών, νευρικότητα κ.ά. Συχνά οφείλεται στη νόσο Graves ή  σε τοξικό αδένωμα.
• Υποθυρεοειδισμός: Χαρακτηρίζεται από μειωμένη παραγωγή ορμονών. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής ενδέχεται να εκδηλώνει κόπωση, αύξηση βάρους, δυσκοιλιότητα, βραδυκαρδία, διαταραχές περιόδου κ.ά. Ο υποθυρεοειδισμός προκαλείται συνήθως εξαιτίας της  θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

Από την άλλη, οι μορφολογικές παθήσεις του θυρεοειδούς περιλαμβάνουν:

• Βρογχοκήλη: Διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα που μπορεί να είναι γενικευμένη (απλή βρογχοκήλη) ή να περιλαμβάνει πολλαπλούς όζους (πολυοζώδης βρογχοκήλη).
• Όζοι θυρεοειδούς: Ευδιάκριτες μάζες στον θυρεοειδή που συχνά είναι ασυμπτωματικές. Όταν αυξάνονται σε μέγεθος, ενδέχεται να προκαλέσουν δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση.
• Καρκίνος θυρεοειδούς: Η συχνότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι περισσότεροι τύποι είναι ιάσιμοι με σωστή χειρουργική θεραπεία.

Ποια συμπτώματα υποδηλώνουν ότι ο θυρεοειδής αδένας ενδέχεται να μη λειτουργεί σωστά;

Οι διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς μπορεί να εκδηλωθούν με ποικιλία συμπτωμάτων, τα οποία συχνά δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά.

Συχνότερα παρατηρούνται συμπτώματα όπως:

• Κόπωση και έλλειψη ενεργειακής διάθεσης
• Απότομη αύξηση ή απώλεια σωματικού βάρους
• Ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών
• Δυσανεξία στο κρύο ή τη ζέστη
• Νευρικότητα, άγχος ή ευερεθιστότητα
• Τριχόπτωση και ξηρότητα δέρματος
• Διαταραχές της έμμηνου ρύσεως

Η εμφάνιση τέτοιων συμπτωμάτων απαιτεί άμεση ιατρική εκτίμηση από έναν έμπειρο ιατρό.

Πώς αντιμετωπίζονται οι παθήσεις του θυρεοειδούς;

Η αντιμετώπιση των παθήσεων του θυρεοειδούς εξαρτάται από τη φύση και τη σοβαρότητα της διαταραχής. Ο υπερθυρεοειδισμός συνήθως θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή που μειώνει την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Επίσης, σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο ή να πραγματοποιηθεί χειρουργική αφαίρεση του αδένα.

Ο υποθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται με καθημερινή λήψη θυροξίνης, με στόχο την αποκατάσταση των φυσιολογικών επιπέδων των ορμονών. Στους όζους του θυρεοειδούς, βασικός στόχος της εκτίμησης είναι ο αποκλεισμός της πιθανότητας καρκίνου. Εφόσον ο όζος είναι καλοήθης, ακολουθείται συνήθως παρακολούθηση με επαναληπτικούς υπερηχογραφικούς ελέγχους. Εάν όμως προκαλεί αναπνευστικά ή προβλήματα κατάποσης ή είναι κακοήθης, τότε συνιστάται χειρουργική αφαίρεση.

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης γίνεται εξατομικευμένα, λαμβάνοντας υπόψη το είδος της πάθησης, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και τις ανάγκες του.

Η τακτική ιατρική παρακολούθηση είναι απαραίτητη τόσο για την προσαρμογή της θεραπείας όσο και για την έγκαιρη ανίχνευση πιθανών νέων διαταραχών. Με την κατάλληλη αντιμετώπιση, οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς ελέγχονται αποτελεσματικά, επιτρέποντας στους ασθενείς να διατηρούν καλή ποιότητα ζωής.

Ο Γενικός Χειρουργός Δημήτριος Γιάλβαλης, με εξειδίκευση στη χειρουργική ενδοκρινών αδένων, εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους για την αντιμετώπιση προβλημάτων του θυρεοειδούς. Ο ιατρός σχεδιάζει πάντοτε ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο για τον κάθε ασθενή. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.