Οξεία κοιλία
Τι ορίζεται ως οξεία κοιλία;
Ως οξεία κοιλία ορίζεται η ξαφνική και έντονη εμφάνιση κοιλιακού άλγους, το οποίο συνήθως υποδηλώνει μια επικίνδυνη και δυνητικά απειλητική για τη ζωή πάθηση. Πρόκειται για κατάσταση που απαιτεί άμεση διάγνωση και σε αρκετές περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης της οξείας κοιλίας;
Οι αιτίες πρόκλησης της οξείας κοιλίας διακρίνονται σε χειρουργικές, οι οποίες συχνά απαιτούν άμεση επεμβατική αντιμετώπιση, και σε μη χειρουργικές. Οι μη χειρουργικές συνδέονται με άλλες παθολογικές καταστάσεις και δεν χρειάζονται απαραίτητα χειρουργική επέμβαση.
Πιο συγκεκριμένα, μερικές από τις αιτίες που ενδέχεται να προκαλέσουν οξεία κοιλία και αντιμετωπίζονται χειρουργικά είναι οι κάτωθι:
- Ρήξη σπλήνας
- Εξωμήτρια κύηση
- Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής
- Κακώσεις / τραύματα
- Σκωληκοειδίτιδα
- Χολοκυστίτιδα
- Πεπτικό έλκος (Διάτρηση στομάχου ή δωδεκαδακτύλου)
- Οξεία παγκρεατίτιδα
- Εκκολπωματίτιδα
- Περισφιγμένη κήλη
- Συστροφή όρχεως
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) (με επιπλοκή π.χ. αιμορραγία, διάτρηση, στένωση)
- Απόφραξη λεπτού ή παχέος εντέρου
Οι μη χειρουργικές αιτίες της οξείας κοιλίας σχετίζονται κυρίως με αιματολογικές διαταραχές, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η οξεία λευχαιμία κ.ά., αλλά και με την επίδραση τοξινών ή φαρμάκων, όπως η δηλητηρίαση από μόλυβδο ή άλλα βαρέα μέταλλα.
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνισή της;
Η οξεία κοιλία μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας και φύλου, ωστόσο οι αιτίες που την προκαλούν συχνά διαφοροποιούνται ανάλογα με ορισμένους παράγοντες.
Η ηλικία, το φύλο και το ατομικό ιστορικό αποτελούν καθοριστικούς δείκτες για την εκδήλωση συγκεκριμένων παθήσεων. Για παράδειγμα, η σκωληκοειδίτιδα εμφανίζεται συχνότερα σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Από την άλλη, η εκκολπωματίτιδα παρατηρείται κυρίως σε άτομα άνω των 60 ετών.
Στις γυναίκες, η οξεία κοιλία μπορεί να οφείλεται σε γυναικολογικές επιπλοκές, όπως η εξωμήτρια κύηση κ.ά. Από Επιπλέον, άτομα με ιστορικό συγκεκριμένων νοσημάτων διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης οξέος κοιλιακού άλγους.
Οξεία κοιλία & Συμπτώματα
Tα συμπτώματα και κλινικά σημεία της οξείας κοιλίας περιγράφονται ως εξής:
- Κοιλιακός πόνος
- Ναυτία και έμετος
- Πυρετός
- Διάταση κοιλίας
- Αιματέμεση ή αιματοχεσία
- Ταχυπαλμία
- Υπόταση
- Μεταβολές στη λειτουργία του εντέρου (διάρροια, δυσκοιλιότητα, αδυναμία αποβολής αερίων/κοπράνων)
- Ανορεξία
- Εφίδρωση
- Αίσθημα καταβολής
- Μυϊκή δυσκαμψία/ακαμψία κοιλίας
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η προσέγγιση του ασθενούς με οξεία κοιλία ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και στη συνέχεια ακολουθεί η κλινική εξέτασή του.
Η διερεύνηση συμπληρώνεται με εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις (αιματολογικές, βιοχημικές, υπέρηχο, αξονική τομογραφία), οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στη διάγνωση. Σε περιπτώσεις όπου η διάγνωση παραμένει αβέβαιη, μπορεί να χρειαστεί λαπαροσκοπική διερεύνηση, η οποία παρέχει τη δυνατότητα άμεσης εκτίμησης της κατάστασης και εφόσον απαιτείται, ταυτόχρονης θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Οξεία κοιλία & Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της οξείας κοιλίας καθορίζεται από το υποκείμενο αίτιο, ωστόσο στηρίζεται σε ορισμένες θεμελιώδεις αρχές. Αρχικά, απαιτείται η ενυδάτωση του ασθενούς, η επαρκής αναλγησία και η σταθεροποίηση των αιμοδυναμικών παραμέτρων. Σε περιπτώσεις λοιμώδους αιτιολογίας, ενδείκνυται η χορήγηση κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής, ενώ σε καταστάσεις που απειλούν άμεσα τη ζωή, η επείγουσα χειρουργική παρέμβαση είναι αναγκαία.
Η πορεία του ασθενούς απαιτεί συνεχή κλινική επανεκτίμηση, ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση.
Πότε να αναζητήσω ιατρική βοήθεια;
Η εμφάνιση αιφνίδιου και έντονου κοιλιακού πόνου, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από πυρετό, επαναλαμβανόμενους εμετούς, παρουσία αίματος στον εμετό ή στα κόπρανα, ζάλη ή λιποθυμικά επεισόδια, αποτελεί σαφή ένδειξη ότι πρέπει να ζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρές και εν δυνάμει απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως περιτονίτιδα, διάτρηση σπλάχνου κ.ά., οι οποίες απαιτούν χειρουργική παρέμβαση.
Η καθυστέρηση στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της κλινικής εικόνας ή σήψη. Συνεπώς, η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας είναι ουσιαστική για την άμεση αντιμετώπιση της υποκείμενης πάθησης.
Αν παρουσιάζετε συμπτώματα που παραπέμπουν σε οξεία κοιλία, ο Γενικός Χειρουργός Δημήτρης είναι στη διάθεσή σας για να σας καθοδηγήσει με ασφάλεια στη σωστή αντιμετώπιση. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.
Ποια είναι τα πιο συχνά αίτια που την προκαλούν;
Οι αιτίες χωρίζονται σε χειρουργικές (π.χ. σκωληκοειδίτιδα, χολοκυστίτιδα, εκκολπωματίτιδα, διάτρηση πεπτικού έλκους, ειλεός, ρήξη ανευρύσματος) και σε μη χειρουργικές (π.χ. αιματολογικές διαταραχές, δηλητηρίαση από μέταλλα ή τοξίνες).
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Η οξεία κοιλία μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία και φύλο, ωστόσο ορισμένες παθήσεις είναι συχνότερες σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως σκωληκοειδίτιδα σε νέους, εκκολπωματίτιδα σε άτομα άνω των 60 ετών ή εξωμήτρια κύηση σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Ποια είναι τα συμπτώματα που σχετίζονται με την οξεία κοιλία;
Συμπτώματα όπως κοιλιακός πόνος, ναυτία, εμετοί, πυρετός, αιματέμεση ή αιματοχεσία, αλλά και σημεία όπως υπόταση, ταχυπαλμία, έντονη εφίδρωση, θα πρέπει να κινητοποιήσουν τον ασθενή, ώστε να αναζητήσει άμεσα ιατρική εκτίμηση, καθώς ενδέχεται να υποδηλώνουν σοβαρή υποκείμενη πάθηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση βασίζεται στο λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση και σε εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία). Σε ασαφείς περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί λαπαροσκοπική διερεύνηση.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο. Βασικές αρχές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων είναι η ενυδάτωση, η αναλγησία, η χορήγηση αντιβιοτικών και, όπου χρειάζεται, επείγουσα χειρουργική επέμβαση.