Παθήσεις Επινεφριδίων
Τυχαίωμα Επινεφριδίου
Το τυχαίωμα επινεφριδίου οπως αναφέρει και ο τίτλος πρόκειται για όγκους επινεφριδίων οι οποίοι ανακαλύπτονται τυχαία, σε μια απεικονιστική εξέταση που έγινε για άλλο λόγο. Λόγω της διαρκούς βελτίωσης των απεικονιστικών τεχνικών τα τυχαιώματα βρίσκονται όλο και πιο συχνά στις μέρες μας.
Η πιθανότητα εμφάνισής του αυξάνει ανάλογα με την ηλικία. Όλα τα τυχαιώματα πρέπει να διερευνώνται γιατί κάποια από αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική νοσηρότητα.
Τα τυχαιώματα μπορεί να είναι:
- Παραγωγικοί όγκοι – μπορούν δηλαδή να παράγουν όλες τις ορμόνες που φυσιολογικά παράγει τα επινεφρίδια (π.χ. αλδοστερόνη, κορτιζόνη, αδρεναλίνη).
- Κακοήθεις όγκοι – μπορούν δηλαδή να είναι πρωτοπαθείς καρκινικοί ή μεταστατικοί όγκοι των επινεφριδίων.
- Καλοήθεις, μη παραγωγικοί όγκοι – αυτοί μπορούν να είναι αδενώματα, μυελολιπώματα, γαγγγλιονευρώματα, κύστεις και αιματώματα.
Γενικά τυχαιώματα που είναι παραγωγικά, κακοήθη και μεγάλα πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά.
Συμπτώματα νόσου
Γενικά τα τυχαιώματα είναι ασυμπτωματικά. Όμως όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ανάλογα με τον τύπο της ορμόνης που παράγει μπορεί να εμφανίσει αντίστοιχα συμπτώματα (βλ. υπεραλδοστερονισμός, σύνδρομο Cushing, φαιοχρωμοκύττωμα).
Διάγνωση νόσου
Η διάγνωση τίθεται με την μέτρηση επιπέδων κατεχολαμινών και μετανεφρινών στο αίμα και στα ούρα 24ώρου. Επίπεδα τουλάχιστον πάνω από από το διπλάσιο του φυσιολογικού είναι θετικά.
Βέβαια, πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι διάφορα φάρμακα και παθήσεις μπορούν να δώσουν ψευδή αποτελέσματα γι αυτό ο ενδοκρινολόγος σας είναι υπεύθυνος να εκτιμήσει και να αξιολογήσει τα αποτελέσματα.
Θεραπεία νόσου
Πριν την θεραπεία για ένα τυχαίωμα επινεφριδίου 2 ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν:
1. Είναι παραγωγικός όγκος;
Οι τρείς γνωστοί παραγωγικοί όγκοι των επινεφριδίων είναι το αδένωμα (που παράγει αλδοστερόνη), όγκοι που παράγουν κορτιζόλη και το φαιοχρωμοκύττωμα.
Άρα για να απαντηθεί η ερώτηση θα χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί στα γνωστά ορμονικά τέστ που έχουν αναφερθεί στις προηγούμενες ενότητες (βλ. υπεραλδοστερονισμός, Cushing, φαιοχρωμοκύττωμα).
2. Είναι καρκίνος;
Οι δύο τύποι καρκίνου είναι οι μεταστάσεις από άλλα όργανα και ο πρωτοπαθής καρκίνος των επινεφριδίων. Οι ασθενείς λοιπόν πρέπει να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση, ακτινογραφία θώρακος, αξονική κοιλίας, εξέταση του δέρματος και μαστογραφία. Εάν υπάρχει μεγάλη υποψία μεταστατικού όγκου τότε μπορεί να γίνει και PET scan.
Το μέγεθος και η εμφάνιση του όγκου στην αξονική ή μαγνητική κοιλίας μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση της πιθανότητας κακοήθειας ενός τυχαιώματος επινεφριδίου.
Το μέγεθος είναι ο καλύτερος δείκτης, όπου όταν ο όγκος είναι άνω των 6cm ο κίνδυνος ύπαρξης καρκίνου είναι 25%. Σπανιότατα και σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις θα χρειαστεί βιοψία του όγκου μόνον αφού πρώτα αποκλειστεί η πιθανότητα φαιοχρωμοκυττώματος.
Τα παραγωγικά τυχαιώματα και τα κακοήθη πρέπει πάντα να αφαιρούνται.
Για τους μη παραγωγικούς όγκους οι τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπισή τους, με κριτήριο το μέγεθος είναι:
Tα περισσότερα τυχαιώματα των επινεφριδίων μπορούν να αφαιρεθούν λαπαροσκοπικά.
Τέλος οι μικροί, μή παραγωγικοί όγκοι μπορούν να παρακολουθούνται από τον ενδοκρινολόγο σας και ο ασθενής να υποβάλλεται σε ορμονικές εξετάσεις αίματος κάθε χρόνο και CT κοιλίας κάθε 6 μήνες με έναν χρόνο για τα πρώτα 5 χρόνια.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το 25% των τυχαιωμάτων θα αυξηθούν σε μέγεθος και έως το 20% αυτών θα γίνουν παραγωγικά, εκ των οποίων τα περισσότερα θα αναπτύξουν σύνδρομο Cushing.
O Δημήτρης Γιάλβαλης, εξειδικευμένος χειρουργός στους ενδοκρινείς αδένες, εφαρμόζει πρωτοποριακές μέθοδους με σκοπό την γρήγορη ανάρρωση εκάστοτε ασθενή αλλά και τον εκμηδενισμό της όποιας πιθανότητας επιπλοκών!