Χολολιθίαση ή πέτρες στη χολή

Οι πέτρες στη χολή, όπως συνήθως αποκαλείται απλά η χολολιθίαση, σχετίζονται με τη χοληδόχο κύστη. Η χολολιθίαση αποτελεί μία από τις πιο συχνές παθήσεις του πεπτικού συστήματος.

Τι είναι οι πέτρες στη χολή/χολόλιθοι;

Ως πέτρες στη χολή/χολόλιθοι ορίζονται οι μάζες που αναπτύσσονται στη χοληδόχο κύστη. Οι χολόλιθοι μπορεί να είναι μικροί σαν κόκκοι άμμου ή και μεγάλοι σαν μπαλάκι του golf.

Πώς δημιουργούνται οι πέτρες αυτές;

Όταν αρχίζουν να δημιουργούνται οι πέτρες, υπάρχει στη χολή λάσπη ή ψευδοπολύποδες ή ακόμα, μία μικρή πέτρα που όσο περνάει ο καιρός μεγαλώνει. Επιπλέον, σιγά-σιγά αυξάνεται και ο αριθμός των πετρών.

Οι χολόλιθοι είναι ίσως αποτέλεσμα της χημικής ανισορροπίας κάποιων ουσιών (χοληστερόλη, χολερυθρίνη) που υπάρχουν στα κύτταρα των ιστών του σώματος, αλλά και στο αίμα.

Τι είναι και πού βρίσκεται η χολή;

Η χολή, η οποία συγχέεται με τη χοληδόχο κύστη, είναι το υγρό που εκκρίνουν τα κύτταρα του ήπατος και ρέει μέσα από τον χοληδόχο πόρο στο δωδεκαδάκτυλο. Το υγρό αυτό συγκεντρώνεται στην χοληδόχο κύστη, το όργανο δηλαδή σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται στη δεξιά μεριά της κοιλιάς κάτω από το ήπαρ. Η χολή είναι το υγρό της πέψης το οποίο απελευθερώνεται στο λεπτό έντερο.

Ποια είναι τα αίτια σχηματισμού χολόλιθων;

Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο τι προκαλεί τον σχηματισμό χολόλιθων. Κάποιες πιθανές αιτίες μπορεί να είναι:

• Η αυξημένη ποσότητα χοληστερόλης στην χολή: Φυσιολογικά η χολή μπορεί να διασπάσει την χοληστερόλη που εκκρίνεται από το ήπαρ. Όταν όμως η ποσότητά της αυξηθεί, τότε αυτή δεν μπορεί να διασπαστεί και η περίσσειά της σχηματίζει κρυστάλλους και τελικά πέτρες.
• Η αυξημένη ποσότητα χολερυθρίνης στη χολή: Συγκεκριμένες παθήσεις οδηγούν το ήπαρ να παράγει μεγαλύτερη ποσότητα χολερυθρίνης, όπως ηπατική κίρρωση, φλεγμονές των χοληφόρων και διαταραχές του αίματος. Η περισσή χολερυθρίνη συμμετέχει στον σχηματισμό χολόλιθων.
• Η ατελής εκκένωση του περιεχομένου της χοληδόχου κύστεως.

Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω υπάρχουν τρεις τύποι χολόλιθων:

• Χοληστερινικοί, που είναι και οι συχνότεροι και έχουν κίτρινο χρώμα.
• Χολερυθρινικοί, που είναι σκούροι καφέ ή μαύροι.
• Μικτοί.

Ωστόσο, υπάρχουν μερικοί παράγοντες κινδύνου για τους οποίους μπορούμε να κάνουμε λόγο. Οι πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) μπορούν, λοιπόν, να συνδεθούν με τους εξής επικρατέστερους παράγοντες κινδύνου:

• γυναικείο φύλο
• ηλικία(60 ετών και άνω)
• παχυσαρκία
• εγκυμοσύνη
• διατροφή πλούσια σε λιπαρά γεύματα
• οικογενειακό ιστορικό/κληρονομικότητα
• διαβήτη
• ταχεία μείωση του βάρους σώματος
• θεραπεία με στατίνες (φάρμακα που μειώνουν την χοληστερίνη)
• θεραπεία με οιστρογόνα

Τι συμπτώματα έχουν οι πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) και τι μπορούν να προκαλέσουν;

Στη χολολιθίαση, οι πέτρες στη χολή μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος, ενώ ενδέχεται να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Αυτό, όμως, δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, οπότε ο ασθενής ενδέχεται να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα.

Κάποια από αυτά τα συμπτώματα είναι:

• κοιλιακός πόνος
• ναυτία
• εμετός
• πυρετός
• φούσκωμα
• δυσπεψία ή άλλες σχετικές με την πέψη διαταραχές

Οι πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) ενδέχεται να είναι υπεύθυνες για το φράξιμο των χοληφόρων αγγείων, την απόφραξη της αποχέτευσης της χολής από την χοληδόχο κύστη και τη δημιουργία φλεγμονής, που οδηγεί στον λεγόμενο «χοληφόρο κολικό». Γι’ αυτό είναι σημαντικό η έκφραση ενός ή περισσότερων συμπτωμάτων να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και ο ασθενής να συμβουλεύεται τον γενικό χειρουργό, ο οποίος θα μπορέσει να διενεργήσει την απαραίτητη διάγνωση και να διαπιστώσει αν υπάρχουν ή όχι πέτρες στη χολή.

Ποιες επιπλοκές προκαλούν οι πέτρες στη χολή;

Οι συνηθέστερες επιπλοκές που μπορεί να συνδέονται με τη χολολιθίαση (πέτρες στη χολή) είναι οι εξής:

• Φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως-(οξεία) χολοκυστίτιδα: Όταν ένας λίθος σφηνώσει στην έξοδο του κυστικού πόρου στον αυχένα της χοληδόχου, τότε προκαλεί φλεγμονή. Η χολοκυστίτιδα προκαλεί έντονο πόνο και πυρετό και χρειάζεται αντιμετώπιση με αντιβιοτικά και νοσηλεία. Σε δεύτερο χρόνο (εν ψυχρώ) ή όταν τα επιδεινώνεται (εν θερμώ) απαιτείται χολοκυστεκτομή.
• Ενσφήνωση λίθου στον κοινό χοληδόχο πόρο ή Χοληδοχολιθίαση ( με αποτέλεσμα ίκτερο): Λίθοι μπορούν να μπλοκάρουν τον σωλήνα μέσω του οποίου η χολή ρέει από την χοληδόχο κύστη ή από το ήπαρ στο δωδεκαδάκτυλο. Ίκτερος και χολαγγειίτιδα είναι το αποτέλεσμα αυτού, οπότε και απαιτείται εκτός από την αγωγή με αντιβιοτικά, η άμεση απελευθέρωσή τους με την διενέργεια επείγουσας ERCP.
• Ενσφήνωση λίθου στον παγκρεατικό πόρο (με αποτέλεσμα Παγκρεατίτιδα): Ο παγκρεατικός πόρος είναι ένας σωλήνας που ξεκινά από την ουρά του παγκρέατος και εκβάλει στον κοινό χοληδόχο πόρο και χρησιμεύει για την δίοδο του παγκρεατικού χυμού που βοηθά στην πέψη. Χολόλιθοι μπορούν να μπλοκάρουν τον παγκρεατικό πόρο με αποτέλεσμα την εμφάνιση παγκρεατίτιδας. Η παγκρεατίτιδα προκαλεί έντονο, συνεχόμενο πόνο κεντρικά στην κοιλιά και χρειάζεται νοσηλεία.
• Καρκίνος της χοληδόχου κύστης: Ασθενείς με χρόνια χολολιθίαση έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της χοληδόχου κύστεως. Αλλά ο τύπος αυτός καρκίνου είναι πολύ σπάνιος, οπότε και οι πιθανότητες εμφάνισής του είναι μικρές.Η χοληδόχος κύστη είναι χρήσιμη, αλλά όχι απαραίτητη στον οργανισμό, γι’ αυτό και μπορεί να αφαιρεθεί χωρίς καμία συνέπεια. Το ήπαρ σας θα συνεχίσει να παράγει χολή, για την βοήθεια της πέψης των τροφών.

Πώς γίνεται η διάγνωση για τη χολολιθίαση;

Η διάγνωση για τη χολολιθίαση/τις πέτρες στη χολή, συνήθως περιλαμβάνει υπέρηχο της χοληδόχου κύστεως (HIDAscan, MRI ή ERCP) για τη διάγνωση ενσφηνωμένου λίθου. Επιπλέον, η διάγνωση τυχόν φλεγμονής, ίκτερου ή άλλων επιπλοκών γίνεται μέσα από τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος.

Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον χειρουργό;

Η χολολιθίαση μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα ή αυτά να είναι πολύ ήπια όπως δυσπεψία, έμετο και ήπιο άλγος άνω δεξιά στην κοιλιά ή στην πλάτη. Ο πόνος μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι αρκετές ώρες.

Ανεξάρτητα, όμως, από την ένταση των συμπτωμάτων είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο χειρουργό για την ερμηνεία των συμπτωμάτων που προκαλούν οι πέτρες στη χολή. Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν ορισμένες επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από τη χολολιθίαση οι οποίες, όμως, με την ενδεδειγμένη θεραπεία θα είναι σχεδόν απίθανο να συμβούν.

Πέτρες στη χολή/Χολολιθίαση: Θεραπεία

Η θεραπεία για τις πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) επέρχεται με αφαίρεση αυτών. Πώς φεύγουν, λοιπόν, οι πέτρες;

Η συντηρητική αγωγή, με φάρμακα δηλαδή, δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα για τις πέτρες στη χολή. Επίσης, οι πέτρες στη χολή δεν μπορούν να αποβληθούν από τον ανθρώπινο οργανισμό. Συνεπώς, ο ασφαλέστερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι πέτρες στη χολή/η χολολιθίαση είναι η χειρουργική επέμβαση.

Η εγχείρηση χολής είναι η χολοκυστεκτομή και αποτελεί την πιο συνήθη και ασφαλή χειρουργική θεραπεία που συνιστάται για περιπτώσεις ασθενών με πέτρες στη χολή, που μπορεί να ξεπερνούν ακόμα και τα 2 εκατοστά. Ακόμα και σε περιπτώσεις σοβαρής φλεγμονής, ένας έμπειρος λαπαροσκόπος χειρουργός θα προβεί στη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις πια στην σύγχρονη εποχή, θα χρειαστεί να γίνει ή να μετατραπεί η επέμβαση σε ανοιχτή.

Τα οφέλη από την επέμβαση λαπαροσκοπικά είναι πολλαπλά για τον ασθενή, με εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα, εκμηδενισμό μετεγχειρητικού πόνου και πιθανών επιπλοκών και μία σειρά από άλλα πολλά πλεονεκτήματα. Ωστόσο, ο ασθενής έχει πλέον τη δυνατότητα να επιλέξει και τη ρομποτική χολοκυστεκτομή, στην οποία κάθε ένα από τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής μεθόδου είναι επαυξημένο. Επιπλέον, η ορατότητα, η ακρίβεια αλλά και η ελευθερία των χειρουργικών κινήσεων είναι πολύ καλύτερες.

Υπάρχει πρόληψη για τη χολολιθίαση;

Οι χολόλιθοι/πέτρες στη χολή μπορεί να δημιουργηθούν εξαιτίας διαφόρων παραγόντων και δυστυχώς, δεν υπάρχουν μέτρα πρόληψης που λειτουργούν ως εγγύηση για τη μη εμφάνισή τους.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που ενδεχομένως συμβάλλουν στη μείωση των πιθανοτήτων δημιουργίας πετρών στη χολή ή και άλλων ασθενειών. Ας δούμε κάποια από αυτά:

• Διατροφή: Η στροφή σε σωστότερες διατροφικές συνήθειες είναι πάντα ένας καλός τρόπος πρόληψης για διάφορες παθήσεις. Ένα διατροφικό πρόγραμμα πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες και «καλά» λίπη, από το οποίο απουσιάζουν οι μεγάλες ποσότητες ζάχαρης συστήνεται και για τις πέτρες στη χολή.
• Σωματική άσκηση: Κάθε μορφή σωματικής άσκησης μπορεί να επιδράσει θετικά και κυρίως προληπτικά για τη χολολιθίαση, συνδυασμένη πάντα με μία ισορροπημένη διατροφή.

Ο θεράπων ιατρός σας θα σας κατευθύνει σχετικά με το διατροφικό πλάνο, αλλά και το πρόγραμμα γυμναστικής, που θα μπορούσατε να ακολουθήσετε για την πρόληψη των πετρών στη χολή.

Απευθυνθείτε στον γενικό χειρουργό Δρ. Δημήτρη Γιάλβαλη για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση από τα συμπτώματα που προκαλεί η χολολιθίαση. Θεραπεύστε άμεσα και αποτελεσματικά την πέτρα στη χολή που σας ταλαιπωρεί και βελτιώστε την καθημερινότητά σας.

Εξαιρετική δουλειά με τη μέγιστη δυνατή προσοχή, σχολαστικότητα, επαγγελματισμό και ευγένεια. Ευχαριστώ πολύ για όλα.

Φωτιος Καμίνης

περισσότερες μαρτυρίες ασθενών μας

Μοιραστείτε την εμπειρία σας…